Formacje na wykresach

Formacje na wykresach są bardzo ważnym narzędziem używanym w analizie technicznej. Ich analiza pozwala z określonym prawdopodobieństwem przewidzieć przyszłe kursy. Podobnie jak w przypadku poziomów oporu i wsparcia, czym dłuższy horyzont czasowy, na którym została nakreślona formacja, tym większa jej istotność.

Formacje na wykresach dzielą się dwie grupy:

• Formacje odwrócenia trendu – formacja odwrócenia trendu jest odwróceniem wcześniejszego trendu rynkowego i może być potwierdzona przez dywergencję z oscylatorem

• Formacje kontynuacji trendu – formacje kontynuacji trendu, czyli tzw. konsolidacje występują przy dużych ruchach kursu. Zazwyczaj występują w połowie dużej zmiany kursu i są zapowiedziane przybierającymi neutralne wartości oscylatorami. Wystąpienie konsolidacji daje doskonałą szansę na zajęcie pozycji z myślą o kontynuacji głównego trendu. Jeśli wyłamanie z konsolidacji nastąpi w oczekiwanym kierunku, a zmiana kursu kontynuuje poprzedni ruch, to prawdopodobnie konsolidacja okaże się zaznaczać w przybliżeniu połowę całej zmiany kursu

Podwójny szczyt i podwójne dno

Do formacji odwrócenia trendu należą podwójny szczyt i podwójne dno. Formacje te oznaczają powstanie istotnego szczytu lub dna, po którym nastąpiło odbicie i późniejszy powtórny atak na dany poziom. Jeśli kurs dwukrotnie nieskutecznie testował dany poziom, to prawdopodobnie wystąpi drugie odbicie, znacznie silniejsze w skutkach. Różnica między końcem pierwszego odbicia, a kolejnym szczytem lub dnem stanowi miarę potencjalnego wyłamania kursu za poziom końca pierwszego odbicia.

Podwójny szczyt i podwójne dno dają szanse na bardzo atrakcyjne inwestycje.

Głowa z ramionami (RGR)

Prawdopodobnie najpopularniejszą formacją w analizie technicznej jest RGR (ramię-głowa-ramię). Podobnie jak podwójny szczyt i podwójne dno, RGR jest formacją odwrócenia trendu i może zwiastować koniec znaczącego ruchu kursu. Ponieważ formacja ta rysuje się w nieco dłuższym czasie, wnioskowanie na jej podstawie stanowi dość silne narzędzie przewidywania odwrócenia trendu.

Formacja głowy z ramionami składa się z trzech kolejno następujących po sobie faz:

• Lewe ramię – lewe ramię tworzy ruch w górę lub w dół i odbicie

• Głowa – głowa zaczyna być rysowana w momencie, gdy zakończone jest lewe ramię i kurs zmienia kierunek na zgodny z głównym trendem. Najczęściej kurs przekracza maksimum lub minimum będące wierzchołkiem ramienia, przed ponownym odbiciem, które sprowadza kurs do poziomu podstawy lewego ramienia

• Prawe ramię – po ukończeniu rysowania się głowy, następuje ruch kursu zbliżony kształtem do lewego ramienia, który jednak nie dochodzi zwykle do poziomu podstawy lewego ramienia. Zamiast tego, kurs zwykle odbija się do poziomu zbliżonego do wierzchołka ramienia lub nawet czubka głowy

Linia łącząca poziomy kończące kolejno lewe ramię, głowę i prawe ramię zwana jest linią szyi. Jeśli linia szyi wskazuje trend inny niż bezpośrednio poprzedzający formację RGR, najprawdopodobniej będzie on kontynuowany w zakresie zbliżonym do odległości między czubkiem głowy, a linią szyi.

Formacja flagi

Flaga jest ważną formacją kontynuacji trendu. Flaga zazwyczaj rozpoczyna się od wyraźnej zmiany kursu zgodnej z aktualnym trendem. Kiedy formacja zostaje dokończona, kurs ponownie wybija się w kierunku początkowego trendu.

Formację flagi i odwróconej flagi można scharakteryzować krótko w następujący sposób:

• Flaga – zarysowująca się na wykresie podczas wzrostów, powiewająca flaga skierowana lekko w dół. Po początkowym wybiciu w górę i powstaniu formacji flagi, można oczekiwać kontynuacji początkowego ruchu wzrostowego

• Odwrócona flaga – zarysowująca się na wykresie podczas spadków, powiewająca flaga skierowana lekko w górę. Po wybiciu w dół i powstaniu formacji odwróconej flagi, można oczekiwać kontynuacji początkowego ruchu spadkowego

Podobnie jak dla innych formacji kontynuacji trendu, gdy po zakończeniu formacji flagi następuje ponowne wybicie kursu zgodne z początkowym kierunkiem, można oczekiwać, że jego wartość będzie zbliżona do gwałtownej zmiany kursu bezpośrednio poprzedzającej tę formację. Dla flagi tę początkową zmianę określa się mianem „masztu”.

Formacje trójkąta

Kolejnymi formacjami kontynuacji trendu są trójkąty. Trójkąty dzielimy na dwie grupy:

• Trójkąty zwyżkujące – od dołu są one ograniczone linią rosnącą, a od góry poziomą. Wraz ze zmianą kursu, przedział wahań zawęża się do wierzchołka trójkąta, skąd następuje wybicie przez poziomą linię ograniczenia górnego. Przewidywana wartość wybicia z trójkąta zbliżona jest do całkowitej zmienności w jego zakresie

• Trójkąty symetryczne – nazwę zawdzięczają ograniczeniu linią rosnącą od dołu i linią malejącą od góry. Ich siła przewidywania jest mniejsza, ale wybicie z nich jest bardziej prawdopodobne w kierunku ruchu, który bezpośrednio poprzedził uformowanie się trójkąta

Formacje świecowe

Formacje świecowe mogą służyć do przewidywania przyszłych zmian kursów. Do formacji świecowych zaliczamy:

Doji
To świeca, która nie posiada korpusu, lub której korpus jest bardzo mały, gdyż ceny otwarcia i zamknięcia dla danej świecy są takie same lub bardzo zbliżone. Jest łatwa do zauważenia, przypomina wyglądem krzyżyk. Sygnalizuje utratę siły trendu, lub jego potencjalne odwrócenie. Odzwierciedla niezdecydowanie rynku towarzyszące końcowi trendu. Jak w przypadku innych formacji odwrócenia trendu, dobrze jest poczekać na potwierdzenie zmiany, zanim otworzymy pozycję.

Szpulka
To świeca podobna do doji, jednak charakteryzująca się krótkimi cieniami (inaczej knotami). Podobnie jak doji, szpulki występują dość często parami.

Młot
To świeca, która może pojawić się pod koniec trendu spadkowego. Świeca ta ma długi cień dolny i niewielki korpus (różnicę między ceną otwarcia i zamknięcia) znajdujący się blisko góry świecy. Młoty sygnalizują wyczerpanie potencjału sprzedających i możliwość wzrostu kursów.

Spadająca gwiazda
To przeciwieństwo młota. Pojawia się pod koniec trendu wzrostowego i sugeruje wyczerpanie potencjału kupujących. Spadająca gwiazda ma długi górny cień (knot) i niewielki korpus znajdujący się u dołu świecy.

Formacje objęcia – objęcia to dwie kolejne świece o takiej właściwości, że korpus drugiej świecy w całości „obejmuje” korpus pierwszej świecy. Objęcia dzielimy na dwa rodzaje:

• Formacja objęcia hossy  - składa się z ciemnej świecy objętej przez następującą po niej świecę białą

• Formacja objęcia bessy - składa się z białej świecy objętej przez kolejną, o czarnym, większym korpusie

Podobnie jak inne świecowe formacje odwrócenia trendu, objęcia sygnalizują spadek siły trendu i jego potencjalne odwrócenie.