Wybory we Włoszech –zagrożenia liczniejsze niż szanse
Od tamtego czasu, do lipca ubiegłego roku sytuacja na rynkach długu obu państw, była kluczowym czynnikiem osłabiającym euro, jak również nadawała kierunek notowaniom europejskich indeksów. Złoty jako waluta bardzo wrażliwa na zmiany apetytu na ryzyko wraz z forintem i w mniejszym stopniu czeską koroną wykazywał bardzo silną korelację ze wskaźnikami poziomu ryzyka kredytowego: spreadem rentowności obligacji państw peryferyjnych i Niemiec oraz stawkami CDS na ich dług. W rezultacie wzrostowi obaw o przyszłość krajów PIIGS towarzyszyło blisko dwudziestoprocentowe osłabienie polskiej waluty do euro i wzrost EUR/PLN do 4,5990. Dziś ponownie stoimy w obliczu ważnych rozstrzygnięć pod postacią przedwczesnych wyborów parlamentarnych, a sytuacja na włoskiej scenie politycznej jest nad wyraz zagmatwana.
Harmonogram i sondaże
Wybory we Włoszech rozpoczęły się w niedzielę, a zakończą dziś o godzinie 15:00 polskiego czasu. Wstępne wyniki (exit polls) powinniśmy poznać w ciągu kilkudziesięciu minut po zamknięciu lokali. Wyniki oficjalne będą natomiast znane najpóźniej we wtorek o 14:00.
Ostatnie przedwyborcze sondaże zgodnie z prawem mogły zostać opublikowane na dwa tygodnie przed terminem wyborów. Właśnie ze względu na legislacyjne ograniczenia , do ich wyników należy podejść z pewną rezerwą. Wszystkie wskazują, że faworytem jest centrolewicowa Partia Demokratyczna na czele z Pier Luigi Bersanim, która w sondażach z lutego miała średnie poparcie na poziomie 34,5 proc. W badaniach opinii z tego samego okresu na drugiej pozycji plasuje się Dom Wolności Silvio Berlusconiego (29 proc. respondentów). Trzecie miejsce przypada negującemu reformy gabinetu Montiego Ruchowi Pięciu Gwiazd, a dopiero czwarte blokowi skupionemu wokół Mario Montiego. Niskie poparcie dla byłego premiera Włoch to pochodna nie tylko niepopularnych społecznie reform. To także efekt braku silnego zaplecza politycznego oraz niezbyt udanej kampanii wyborczej.
Mnożące się znaki zapytania
W wyniku skandalu wokół Monte dei Paschi di Siena, trzeciego największego włoskiego banku i zarazem najstarszej instytucji bankowej na świecie może mieć poważniejsze konsekwencje niż wyprzedaż na mediolańskiej giełdzie (FTSE MIB jest w lutym najsłabszym zachodnioeuropejskim indeksem), czy chwilowe wyhamowanie spadków rentowności włoskich obligacji. Problem wypłynął na światło dzienne zaledwie miesiąc przed wyborami parlamentarnymi i przyczynił się do radykalizacji nastrojów społecznych. Efektem jest znaczny wzrost poparcia dla radykalnych lub antyreformatorskich ugrupowań, co dodatkowo komplikuje i tak zagmatwaną sytuację na rozdrobnionej scenie politycznej. Główni beneficjenci medialnej burzy to nieposiadający zdolności koalicyjnej Ruch Pięciu Gwiazd komika Beppe Grillo oraz Dom Wolności Silvio Berlusconiego, który swoją kampanię opierał na obietnicach porzucenia reform, w tym wycofania bardzo niepopularnego podatku od nieruchomości, który dotknął 80 proc. włoskich gospodarstw domowych. Co więcej, na drodze do ewentualnego uformowania proreformatorskiej koalicji z liderem Partii Demokratycznej Pier Luigim Bersanim na stanowisku premiera i Mario Montim na czele jednego z ministerstw stoi konieczność zerwania przez PD współpracy z tradycyjnym, lewicowym partnerem. Kolejną niewiadomą stanowi bardzo wysoki odsetek osób niezdecydowanych. Należy założyć, że im wyższa będzie frekwencja, tym wyższe poparcie dla Berlusconiego. W tym kontekście warto odnotować trudne warunki pogodowe, które mogą negatywnie oddziaływać na odsetek Włochów, którzy oddadzą swój głos i tym samym uderzyć w poparcie dla Berlusconiego. W końcu należy wspomnieć, że w poprzednich wyborach parlamentarnych sondaże zaniżały poparcie dla ugrupowania Berlusconiego.
Potencjalne rozstrzygnięcia
Na podstawie ostatnich badań można zdefiniować trzy najbardziej prawdopodobne scenariusze. Scenariuszem bazowym jest wygrana Partii Demokratycznej, stworzenie stabilnej koalicji z blokiem Mario Montiego i zabezpieczenie bezpiecznej większości w obu izbach parlamentu. Taki wynik wyborów byłby pozytywnie przyjęty przez inwestorów, ostatnie umiarkowane wzrosty rentowności zostałyby wymazane, co byłoby czynnikiem korzystnym dla euro. Jednocześnie wzrosłaby siła relatywna najsłabszego w lutym giełdowego indeksu Europy Zachodniej – mediolańskiego FTSE MIB. W dłuższym terminie taki wynik wyborów i tak oznacza spowolnienie tempa reform, z czasem mogą pojawiać się obawy o trwałość koalicji.
Drugim prawdopodobnym rozstrzygnięciem jest wygrana Partii Demokratycznej przy uzyskaniu większości w Senacie przez Dom Wolności. Kluczowe dla podziału miejsc w izbie wyższej okażą się zapewne wyniki wyborów w regionach: Veneto, Kampanii, na Sycylii, a zwłaszcza w Lombardii. Z ostatniego z wymienionych regionów do Senatu desygnowanych jest aż 49 spośród 350 senatorów, a sondaże nie wskazują na jednoznacznego faworyta.
Taki scenariusz miałby trzy warianty: uformowanie rządu mniejszościowego, utworzenie szerokiej koalicji centrowej oraz rozpisanie ponownych wyborów, jeśli oba z nich okazałyby się niemożliwe. Utworzenie rządu mniejszościowego byłoby przez rynki odebrane negatywnie i groziłoby zarazem zablokowaniem procesu reform sektora finansów publicznych w dłuższym terminie. Uformowanie szerokiej, centrowej koalicji tylko przejściowo uspokoiłoby nastroje na rynkach, wraz z narastaniem konfliktów w rządzie i pogłębianiem się różnic w sprawie kontynuacji reform, wyprzedaże na rynku długu nasilałyby się, co uderzałoby również w eurodolara.
Najbardziej niekorzystnym dla euro wariantem jest rozpisanie ponownych wyborów. Niepewność dotycząca przyszłości włoskiej sceny politycznej wywołałby destabilizację rynku długu, jednak biorąc pod uwagę możliwość rozpoczęcia skupu długu prze Europejski Bank Centralny w ramach programu OMT, skala wzrostów rentowności obligacji skarbowych państw peryferyjnych byłaby ograniczona.
Trzecim, choć mało prawdopodobnym rezultatem jest uzyskanie większości niezbędnej do uformowania rządu przez Partię Demokratyczną lub Lud Wolności. Pierwszy wariant jest dalece bardziej prawdopodobny niż powrót do władzy Berlusconiego. Byłby również zdecydowanie pozytywniej odebrany przez inwestorów, jednak z punktu widzenia trwałości reform korzystniejsze byłoby utworzenie rządu z udziałem Mario Montiego. Gdy Silvio Berlusconi piastował stanowisko premiera, narastały strukturalne problemy włoskiej gospodarki, a polityka rządu doprowadziła do eskalacji napięć na rynku długu, które następnie w wyniku negatywnych efektów zarażenia przeniosły się na rynek długu Hiszpanii. W tym świetle utworzenie przez Lud Wolności samodzielnego gabinetu to scenariusz najmniej korzystny dla euro.
Pozytywny wynik włoskich wyborów, który sugerują wszystkie dostępne sondaże jest w największym stopniu zdyskontowany. W rezultacie nawet utworzenie koalicji ugrupowań Bersaniego i Montiego, choć w krótkim terminie pozytywne, nie będzie w średnim horyzoncie czasowym czynnikiem wystarczajacym by odwrócić tendencę spadkowę w notowaniach kursu EUR/USD. Natomiast negatywne rozstrzygnięcia (szeroka koalicja, ponowne wybory, większościowy gabinet Berlusconiego) stałyby się kolejnym czynnikiem obok dysparytetu w tempie wzrostu gospodarczego, rosnącego prawdopodobieństwa zakończenia programu ilościowego luzowania polityki pieniężnej przez Fed i wymazywania wzrostu rynkowych stóp procentowych w Eurolandzie, który uderzyłby w siłę wspólnej waluty. Nasze prognozy zakładają spadek EUR/USD do 1,30 w perspektywie kilku tygodni. W przypadku destabilizacji włoskiej sceny politycznej prowadzącej do zaniechania reform (co nie jest naszym scenariuszem bazowym) osłabienie euro byłoby znacznie dynamiczniejsze i głębsze.
Czytaj więcej na...
Niniejsza publikacja została przygotowany przez Dom Maklerski TMS Brokers S.A. (“TMS Brokers”) z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59 00-120 Warszawa, wpisaną do rejestru przedsiębiorców przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000204776, NIP 526.27.59.131, kapitał w wysokości 3,537,560 PLN, w całości wpłacony, działający zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wyłącznie na potrzeby klientów OANDA TMS Brokers.
TMS Brokers podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego na podstawie zezwolenia z dnia 26 kwietnia 2004 r. (KPWiG-4021-54-1/2004)
Niniejsza publikacja jest publikacją handlową w rozumieniu art. 36 ust. 2 Rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy.
Odbiorcy, tej publikacji przed podjęciem jakiekolwiek decyzji inwestycyjnej na podstawie niniejszej publikacji powinni zasięgnąć opinii doradcy finansowego.
TMS Brokers przy sporządzaniu niniejszej publikacji nie uwzględniał indywidualnych potrzeb i sytuacji danego inwestora. Inwestycje oraz usługi przedstawione lub zawarte w niniejszym dokumencie mogą nie być dla konkretnego inwestora odpowiednie, dlatego w razie wątpliwości dotyczących takich inwestycji, bądź usług inwestycyjnych zaleca się konsultację z niezależnym doradcą inwestycyjnym
Odbiorca niniejszego raportu musi dokonać własnej oceny, czy inwestycja w jakikolwiek instrument, do którego niniejsza publikacja się odnosi jest dla niego odpowiednia w oparciu o korzyści i ryzyka w nim zawarte biorąc pod uwagę jego własną strategię oraz sytuację prawną i finansową.
Żadna z informacji przedstawionych w niniejszej publikacji nie stanowi porady inwestycyjnej, prawnej, księgowej czy podatkowej lub oświadczenia, że jakakolwiek strategia inwestycyjna jest adekwatna lub odpowiednia z względu na indywidualne okoliczności dotyczące odbiorcy, jak również nie stanowi w żaden inny sposób osobistej rekomendacji. TMS Brokers nie świadczy usług doradztwa podatkowego związanych z inwestowaniem w instrumenty finansowe i zaleca skontaktowanie się z niezależnym doradcą podatkowym.
Niniejsza publikacja ma jedynie informacyjny charakter i:
(i) nie stanowi ani nie tworzy części oferty sprzedaży, subskrypcji lub zaproszenia do nabycia lub subskrypcji jakichkolwiek instrumentów finansowych,
(ii) nie ma na celu oferowania nabycia lub zapisu ani nakłaniania do nabycia lub zapisu na jakiekolwiek instrumenty finansowe
(iii) nie stanowi reklamy jakichkolwiek instrumentów finansowych
Niniejsza publikacja została sporządzona z zachowaniem należytej staranności, rzetelności oraz zasad obiektywizmu w oparciu o ogólnodostępne informacje. Informacje i opinie zawarte w niniejszym dokumencie zostały zebrane lub opracowane przez TMS Brokers w oparciu o źródła uznawane za wiarygodne, jednakże TMS Brokers oraz podmioty z nim powiązane nie ponoszą odpowiedzialności za wszelkie niedokładności lub pominięcia. Niniejszy dokument wyraża wiedzę oraz poglądy jego autorów, według stanu na dzień sporządzenia.
Wyniki osiągnięte w przeszłości nie powinny być traktowane jako wskazanie, czy gwarancja przyszłych wyników. TMS Brokers nie ponosi odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszej publikacji ani za szkody poniesione w wyniku decyzji inwestycyjnych na podstawie niniejszej publikacji.
Data na pierwszej stronie niniejszej publikacji jest datą sporządzenia i jej opublikowania.
Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. 76% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty w wyniku handlu kontraktami CFD u niniejszego dostawcy. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.
Szczegółowe informacje dotyczące TMS Brokers, zasad sporządzania i rozpowszechniania rekomendacji, źródeł informacji, określenia odbiorców rekomendacji, terminologii fachowej, konfliktów interesów, jak również częstotliwości wydawania i ważności rekomendacji, wskazane zostały na stronach internetowych www.tms.pl w części https://www.tms.pl/zastrzezenia-prawne
Bartosz Sawicki
Kierownik Departamentu Analiz
